BLOG - Ochrona dróg oddechowych

Ochrona dróg oddechowych jest kluczowa na stanowisku pracy. Bezpieczny sprzęt musi spełniać kategorię III zgodnie z Dyrektywą 89/686/EWG. To podstawowe zabezpieczenie przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pyłami, które mogą powodować wiele chorób groźnych dla zdrowia. Dlatego też, warunki na stanowisku pracy muszą być na bieżąco monitorowane i oceniane, a wdychane przez pracownika powietrze musi być zdatne do oddychania. To oznacza, że stężenie poszczególnych substancji nie może przekraczać dopuszczalnych norm, temperatura musi odpowiadać normie, a zawartość tlenu musi być wyższa niż 17% jego składu.

Norma PN-EN 133 określa podział środków ochrony dróg oddechowych w oparciu o zawartość substancji szkodliwych i ilość tlenu w powietrzu. Wyróżnia się dwa rodzaje zagrożeń: szkodliwe substancje w powietrzu oraz niedobór tlenu (poniżej 17%).

W zależności od sytuacji, należy stosować odpowiedni sprzęt ochronny:

• oczyszczający, czyli taki który oczyści wdychane powietrze
• izolujący

Klasyfikacja ta jest kluczowa w zapewnieniu ochrony pracownikom.

SPRZĘT OCZYSZCZAJĄCY

Aby skutecznie oczyszczać powietrze z substancji szkodliwych i pyłów, należy stosować:

• filtry,
• pochłaniacze
• filtropochłaniacze.

Te środki ochrony nie są wystarczające samodzielnie – potrzebują uzupełnienia o część twarzową (z wyjątkiem jednorazowych masek przeciwpyłowych).

Sprzęt ochrony dróg oddechowych w zależności o typu części twarzowej można podzielić w następujący sposób:

• Półmaski jednorazowe – stanowią ochronę przed pyłami, dymem, bakteriami, wirusami i mgłą. Są jednorazowe i po użyciu należy je zutylizować.
• Półmaski - stosowane są z filtrami, pochłaniaczami oraz filtropochłaniaczami w zależności od występujących zagrożeń
• Maski pełnotwarzowe – podobnie jak półmaski stosowane są z filtrami, pochłaniaczami oraz filtropochłaniaczami; doskonale przylegają do twarzy, zapewniając ochronę dla dróg oddechowych, oczu oraz całej twarzy

Klasyfikacja dla filtrów i pochłaniaczy

1. Klasyfikacja w zależności od przeznaczenia

2. Klasa ochrony sprzętu filtracyjnego

3. Klasy ochrony półmasek filtrujących

Dodatkowe oznaczenia półmasek filtracyjnych:

• C – dodatkowe wymaganie odpowiedniej pyłochłonności sprawdzane pyłem węglowym
• D – dodatkowe wymaganie odpowiedniej pyłochłonności sprawdzane pyłem dolomitowym
• S – półmaska przeznaczona do filtracji tylko cząstek stałych (pył, dym)
• SL – półmaska przeznaczona do filtracji cząstek stałych (pył, dym) oraz cząstek ciekłych (mgła)

Podział pochłaniaczy gazowych:

• Klasa 1 – pochłaniacze przeznaczone do ochrony przed gazami lub parami o stężeniu objętościowym w powietrzu nie przekraczającym 0,1% (1.000 ppm)
• Klasa 2 – pochłaniacze chroniące przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu nie przekraczającym 0,5% (5.000 ppm)
• Klasa 3 – pochłaniacze przeznaczone do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu do 1% (10.000 ppm)

Aby zapewnić najlepszą ochronę, półmaska/maska musi idealnie dopasowywać się do twarzy. Choć testy dopasowania nie są obowiązkowe w Polsce, są one niezbędne, by upewnić się, że wybrana maska/półmaska spełnia swoją funkcję i zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa.

SPRZĘT IZOLUJĄCY

Sprzęt izolujący zapewnia dopływ czystego powietrza z niezależnego źródła np. stacjonarnego (aparaty wężowe sprężonego powietrza) lub autonomicznego (aparaty butlowe lub regeneracyjne) i jest stosowany, gdy:

• tlen w powietrzu wynosi poniżej 17%
• stężenie substancji szkodliwych jest nieznane lub bardzo wysokie
• filtracja jest nieskuteczna
• szkodliwy gaz jest bezwonny

SPRZĘT UCIECZKOWY

Ten typ sprzętu stosuje się podczas ewakuacji ze stref zagrożenia. Nie jest użytkowany podczas pracy lecz w nagłych/awaryjnych sytuacjach, gdy ważna jest szybkość opuszczenia zakażonego miejsca.

OCHRONA DRÓG ODECHOWYCH – NORMY: 

• EN 133 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Klasyfikacja
• EN 136 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Maski – Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 137 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Aparaty powietrzne butlowe ze sprężonym powietrzem wyposażone w maskę – Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 138 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Aparaty wężowe świeżego powietrza w połączeniu z maską, półmaską lub zespołem ustnika – Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 140 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Półmaski i ćwierćmaski – Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 143 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Filtry – Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 149 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami – Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 403 – Ucieczkowy sprzęt ochrony układu oddechowego -Sprzęt oczyszczający wyposażony w kaptur, przeznaczony do użycia podczas pożaru -Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 404 – Ucieczkowy sprzęt ochrony układu oddechowego – Sprzęt oczyszczający ucieczkowy z zespołem ustnika chroniący przed tlenkiem węgla
• EN 1146 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Ucieczkowe aparaty powietrzne butlowe z kapturem -Wymagania, badanie, znakowanie
• EN 13794 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Ucieczkowe aparaty regeneracyjne -Wymagania, badanie, znakowanie